خانه خشتی حاج اقا علی در قاسم اباد حاجی در فاصله ۶ کیلومتری رفسنجان و در سال ۱۱۳۶ توسط حاج اقا علی معروف به ملا زعیم الله رفسنجانی ساخته شد .خانه خشتی حاج اقا علی ۸۰۰۰متر مربع زمین و ۴۰۰۰متر مربع زیر بنا داشته و در سه طبقه زیر زمین،همکف و اشکوب اول ساخته شده است.

حیاط آن ۱۰۰۰متر مربع بوده و بلندی دیوارهای ان ۱۰ متر بوده و چهار باروی نگهبانی از خانه پاسداری می کرده اند که اکنون فقط یکی از انها در ضلع جنوب غربی خانه سالم مانده است. مجموعه حاج آقا علی شامل ۸ قسمت است که هرکدام بر اساس نیازهای مختلفی ساخته شده اند،.

مسجد جامع عتیق قزوین به عنوان یکی از ارزشمندترین و کهن ترین مساجد ایران و دنیای اسلام در پی تخریب طاق نمای جنوبی نیازمند بازسازی است.

درحالی شنیده می‌شود که قلعه ناصری ایرانشهر در وضعیت مناسبی قرار ندارد که معاون میراث‌فرهنگی سیستان و بلوچستان تخریب‌های عمده این بنای دوره قاجاریه را متعلق به دهه ۶۰ می‌داند. هرچند که به گفته این مسئول در طی این سالها مرمت‌های بسیاری روی قلعه صورت گرفته و در آینده‌ای نزدیک قرار است این بنا به پایگاه میراث‌فرهنگی قلعه‌ناصری تبدیل شود.

مزایده آغاز شد، تا خانه‌ی قاجاری «کوچه پیرنیا یکم» به فروش برسد، سرنوشت این بنا تا بعدازظهر امروز 6 شهریور ماه مشخص می‌شود و مزایده‌ می‌تواند آن را خوشبخت کند یا به نابودی‌ بکشاندش.

سرای قاجاری عجم که در چند سال گذشته در خطر خروج از ثبت ملی و ویرانی قرار گرفته بود، سرانجام با تلاش های بسیار مسئولان میراث فرهنگی و انجمن مردم نهاد خوزستان به خانواده میراث فرهنگی بازگشت.

شیرین حسامی

خبرنگار افتخاری جامعه آنلاین معماران ایران

قدمت عمارت تاریخی وكیل الملك به دوره های افشاریه- زندیه و قاجاریه بر می گردد. این بنا در شهر سنندج، محله ی قطارچیان و خیابان كشاورز واقع شده.

سر و صورت بزرگان و امرای همراه با ناصرالدین شاه در نقش برجسته ''شکل شاه'' درحالی سال گذشته به صورت کاملا عامدانه تخریب شد که پس از گذشت یک‌سال هنوز هیچ مرمت و حفاظتی از این سنگ‌نگاره قاجاری نشده است. هم‌اکنون فعالان میراث‌فرهنگی وضعیت حفاظتی این اثر تاریخی را در مرحله اضطرار می‌دانند.

فراز غلام زاده نویسنده کتاب "معماری بوشهر" از فرزندان خلف ایران زمین است که با هر مشقتی که بود پای در شناختن و شناساندن بخشی از این میراث گوهربار معماری ایرانی نهاده است. و قطعا کتاب فاخر و ارزنده وی، گامی ماندگار در حفظ معماری ایرانی و توشه راهی برای استمرار آن است. جامعه آنلاین معماران ایران، با وی گفتگویی در خصوص این کتاب ترتیب است که در ادامه می خوانید.

کتاب «معماری بوشهر در دوره زند و قاجار» نوشته فراز غلام­زاده، حاصل پژوهشی چهارده­ساله است که در 488 صفحه بصورت مصور و رنگی از سوی انتشارات آبادبوم منتشر شد. در این اثر نفیس، 170 بنای شاخص از دوره­های زندیه وقاجاریه معرفی شده­اند.

درحالی مردم بخش اعظمی از پاسارگاد را تنها به‌واسطه مجموعه میراث‌جهانی و آرامگاه کوروش می‌شناسند که اطراف این شهرستان گنجینه‌ای از میراث پیش از اسلام تا دوران اسلامی به‌چشم می‌خورد. اما نه مردم و نه حتی متولیان میراث‌فرهنگی به این نکته توجه چندانی ندارند. کاروانسرای قاجاری قوام‌آباد با معماری ارزشمند ویرانه‌ای که بیخ گوش مجموعه جهانی پاسارگاد واقع شده است

خانه لاری‌ها و بادگیر آن مربوط به دوره قاجار است و در یزد، خیابان امام خمینی، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه فرنگی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۳۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

در ضلع غربی نارنجستان قوام، عمارتی زیبا قرار دارد که به دلیل سکونت خانم زینت‌الملک قوامی، دختر قوام‌الملک چهارم، به این نام معروف است. این عمارت که به فاصلهٔ یک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسیلهٔ یک راه زیرزمینی با آن در ارتباط است، در حقیقت اندرونی خانهٔ قوام بوده است.امروزه بخشی از این بنا محل نگهداری مجسمه های مشاهیر استان فارس است.

به دنبال تخریب خانه مجاور مسجد قنبر علی خان تهران، مناره تاریخی این مسجد مورد تهدید قرار گرفت. فعالان میراث‌فرهنگی می‌گویند این مناره متعلق به دوره قاجار با کاربری بادگیر، موذنه و منار بنا شده و در ماه‌ رمضان به‌عنوان رصد ستارگان و حلول ماه‌ استفاده می‌شده‌است.

بادگیر آب انبار متعلق به‌دوره قاجاریه راوند درحالی منحرف به راست شد که خطر ریزش آب‌انبار راوند را تشدید کرد. پیش از این فعالان میراث‌فرهنگی هشدارهایی را نسبت به وضعیت نابسمان و تخریب‌های عمیق آب‌انبار و بادگیر متعلق به آن داده بودند. با این‌حال هنوز هیچ عملیات مرمتی روی این اثر تاریخی و ثبت شده ملی از سوی کارشناسان میراث‌فرهنگی کاشان صورت نگرفته است.

بازار قم با قدمت عصر صفویه مجموعه ای از بناهایی با معماری اصیل ایرانی اسلامی است و تیمچه بازار یکی از این شاهکارهاست که سرپنجه دستان توانگر خالقش اثری شاخص و ارزشمند از این نوع معماری را چون نگینی در قلب این بازار برای سالیان دراز به یادگار گذاشته است.

فناوری بادگیرهای یزد امسال در حالی در فهرست میراث ملی ایران جای گرفت که شواهد عینی نشان می دهد این آثار تاریخی حال و روز خوشی ندارد.   این درحالی است که دوستداران میراث فرهنگی یزد هم در تلاش برای تهیه پرونده ثبت جهانی بادگیرها هستند، باامید اینکه پرونده بادگیرها در اولویت سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته و به یونسکو فرستاده شود.

خانه‌ها و بناهای تاریخی بسیاری در شهرهای مختلف استان سمنان قرار دارند که شماری از آنها نیز در ردیف آثار تاریخی استان به ثبت ملی رسیده‌اند. این بناهای تاریخی گنجینه‌هایی هستند که اگرچه از گذشته‌ها آمده‌اند، اما می‌توانند دیروزهای فرهنگ و هنر این سرزمین را در گیر و دار روزهای پرشتاب امروز به فرداهای نیامده‌مان پیوند دهند. آنچه در پی می‌آید معرفی مختصر شماری از این خانه‌ها، کوشک‌ها و بناهای تاریخی است که در ادامه می‌خوانید:

مدیرعامل سازمان نوسازی و به‌سازی شهرداری دزفول از مرمت ساباط قاجاری عطار در بافت کهن دزفول خبر داد.

سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان از مرمت بیش از نیمی از نقاشی‌ها و تزئینات تالار سر پوشیده خانه تاریخی بروجردی متعلق به دوران قاجار خبر داد.

خانه های قدیمی تبریز با معماری خاص دوران قاجار ، از جمله آثار تاریخی و ارزشمند این شهر به شمار می آیند، این خانه ها پس از مرمت و بازسازی ، برخی به عنوان موزه و برخی به عنوان دانشکده های معماری بهره برداری می شوند. خانه های بهنام ، قدکی و گنجه ای زاده نمونه هایی از این خانه های عصر قاجار هستند.