گفت وگو:
سودابه قیصری
سانازافتخارزاده
|
نور و فضا المان هایی در زمینه معماری ایران بود که خیلی در من اثر گذاشت و این بیشتر مرا به سمت سهروردی هدایت کرد که حقیقت را به شکل نور می بیند و ملاصدرا که به شکل نور و رنگ می بیند. معنی رنگ نیز در هفت پیکر نظامی به خوبی توضیح داده شده است. به این ترتیب هر کدام از جنبه های این موضوع را بررسی کرده و در کتاب گردآوردم. کتاب 7 بار به زبان های مختلف از جمله اسپانیولی، فارسی و ... ترجمه شده و در بیشتر دانشگاه های معماری بویژه به عنوان کتاب مرجع استفاده می شود. من به بیشتر کشور های اسلامی سفر می کنم، اول به دلیل جایزه آقا خان که عضو هیات امنای آن بودم و دوم به دلیل مطالعات هاروارد که در حال انجام آن هستیم. از این رو مطلع هستم که این کتاب در آمریکا، کابل و ... تدریس می شود. اخیرا توجه به فلسفه فرهنگ ایران در مردم زیاد شده است و همیشه جنبه عرفانی در آن وجود دارد. ما از پیشینه غنی شعر برخورداریم و شاعران بزرگی داریم. اکنون اشعار مولانا در آمریکا یکی از پرفروش ترین آثار شعر به شمار می رود. همیشه سعی من این بود که معمار طراح باشم و برای این کار باید چیزی برای گفتن داشت و آنچه می سازی معنایی بیش از جنبه فیزیکی داشته باشد. |
|
من در کشور های مختلفی کار طراحی و اجرا انجام داده ام و به تجربه می دانم که 4 عامل، تشکیل دهنده معماری خوب است. یعنی: 1- انطباق با محیط اقلیمی 2- ارتباط مستقیم با فرهنگ منطقه بیانگر آن فرهنگ باشد. فرهنگ به طور مداوم درحال تغییر است و باید آگاه باشیم که عقب نشینی نکنیم. 3- عملکرد 4- استفاده از تکنولوژی پیشرفته |
|
اولین ساختمان هایی که ساختم در کالیفرنیای آمریکا بود که مختص آن فرهنگ بود و برای این کار به مطالعه فرهنگ آمریکا و بویژه منطقه کالیفرنیا پرداختم و بر اساس آن طراحی کردم. وقتی به ایران آمدم اولین ساختمانی که طراحی کردم، مدرسه مدیریت بود که الان دانشگاه امام صادق نام دارد و پایه طراحی آن باغ فین است و خوابگاههای دانشجویان حیاط دار است. اما سوال پیش می آید که برج های سامان که طراحی آن را هم من انجام داده ام، هیچ ربطی به فرهنگ ایران ندارد. بله این آغاز حرکتی با همکاران بود که چطور می توانیم کارمان را جلو ببریم؟ آیا می خواهیم شیوه معماری غرب را به ایران بیاوریم و پیاده کنیم یا اینکه می خواهیم یاد بگیریم که معماری سنتی ما چیست و چه الگویی می تواند به ما بدهد؟ من 6 سال شریک عبدالعزیز فرمانفرمایان بودم. وی مسوولیت چند کار بزرگ را به عهده من گذاشت از جمله استادیوم 100 هزار نفری بازی های آسیایی، مدرسه مدیریت ایران و ... . به نظر من یک معمار آنچه را که آموخته است، انجام می دهد. من 20 سال در آمریکا کارکردم و آنچه آموختم به کار می بردم پس اینجا اولین چیزی که به ذهنم رسید این برج ها بود و آنچه که می توانستم سا ختم. در این بین مطالعاتی برای شناخت ایران انجام دادم و با افزایش این شناخت آنچه از غرب آورده بودم را کم کم کنار گذاشتم. من 13 سال یعنی از 1343 تا 1356 در ایران کار کردم و زمانی که دوباره برای تدریس به هاروارد و ییل دعوت شدم، به دلیل علاقمندی به فرهنگ وگسترش استفاده از تکنولوژی، دفتر معماری ام را در ایران حفظ کردم. بعد از انقلاب هم به دلیل اینکه عضو هیات آقاخان بودم - که از مراکش تا اندونزی سفر کرده و مطالعه کرده بودیم- و بعد از آن به دلیل برنده شدن در مناقصه شرکت نفت ابوظبی، در سال 1990 به خلیج فارس آمدم. اصولآ دو فرهنگ بزرگ بر معماری خلیج فارس اثر گذاشته است: یکی فرهنگ عراق و دیگری فرهنگ ایلام که معماری قوی داشتد و شمال خلیج فارس را متاثر کرد. در این منطقه از 1914 به بعد فعالیت اقتصادی شروع شد. معماری اطراف زمین های عربستان صعودی و امارات از نخل بود، به دلیل گرما ساختمان کم بود و خانه ها از نی بود. پس از آن کسب درآمد از مروارید در این منطقه آغاز شد و به حضور معماری برای ساخت بنا های جدید نیاز داشتند. به هر حال معماری عربستان، ایرانی است، مثل معماری "بستکی" در دبی که نمونه خوبی از معماری ایرانی است. من در طراحی به انطباق معماری با محیط بسیار توجه می کنم. |
|
سنت چیزی است که یک سری موارد اصلی دائمآ در آن تکرار می شود و به این معنا نیست که جوهری در آن وجود ندارد، زیرا ابتدا کسی آن را به این شکل پیاده کرده و سپس هنرمندی که آن را تکرار می کند و به درستی آن اعتقاد دارد. شاید همه موضوع را ندانند، البته مهم نیست. یک گچبر الزاماً همه چیز را نمی داند، ولی معمولاً استادش برای او جنبه معنوی دارد. ساختمان های قدیمی ایران تنها یک بنای فیزیکی نیست، بلکه روح دارد، عرفان دارد و نفس دارد. در خلیج فارس به انطباق با محیط اقلیمی توجه نمی شود. برق، نفت و آب ارزان است. کشور های عربی نفت خیزند و از برق استفاده کرده و آلودگی زیادی ایجاد می کنند. به دلیل وجود نفت زیر خلیج فارس، این آب بسیار آلوده است و روی محیط اثر می گذارد. بویژه در خلیج فارس، گرم شدن 2 درجه ای هوا، 2 اثر دارد: یکی روی دریاچه که حجم آب آن افزایش می یابد و می دانیم که اطراف خلیج فارس به جز بخش کوچکی، فقط یک متر بالاتر از سطح آب است. به این ترتیب حدود 40 سال آینده 25 درصد شهر های اطراف خلیج فارس به زیر آب می رود که ما در هاروارد روی آن مطالعه می کنیم. این مساله خطر بزرگی است که کاری برای آن نمی کنیم و در مورد آن آگاهی کمی وجود دارد و در دانشگاه ها نیز به آن توجه نمی شود. مساله فرهنگی که وجود دارد این است که همه می خواستیم به سبک جدید و پبشرفته کار کنیم، اما تقلید دست چندم از یک کار درست نیست. دلیلش این است که شایستگی خود را نشناخته ایم و خود را دست کم می گیریم. ما تاریخ و فرهنگ غنی داریم که نگاه به حقیقت در آن با سایر کشور ها متفاوت است اما بدون توجه به ناسازگاری ها تقلید می کنیم. |
|
من سال گذشته در مطالعاتم که الان در دانشگاه هاروارد د ر مورد خلیج فارس و 10 شهر آن شروع کرده ایم، پیشنهاد هایی برای تهران دادم. به نظر من موضوع تغییرات آب و هوایی بیشتر از هر چیز دیگر در طراحی ما مهم است زیرا هم با مشکل کمبود انرژی مواجه هستیم و هم کمبود آب که دو عامل اصلی طراحی پایدار است. پس اگر بخواهیم پاسخ این مساله را بدهیم باید علمی نگاه کنیم و می بینیم که الگوهای فوق¬العاده ای در ایران وجود دارد که می تواند برای ساخت خانه ها و شهر های ایران راهنمای ما باشد. در ایران 6 منطقه اقلیمی مختلف از سرد سیر تا کویر داریم که باید کاملاً مطالعه شود و بر اساس آن الگوی ساختمان تهیه کنیم. موضوع مهم دیگر اینکه بعضی از این محیط های اقلیمی، فرهنگ های مختلف را در خود جای داده است. از 1353 تا 1357 سازمان محیط زیست ایران با دفتر ما قراردادی بست که ایران را با توجه به این 6 اقلیم مطالعه کرده و با دنیا مقایسه کنیم و بفهمیم که چطور می توانیم بهتر بسازیم. ما منطقه های اقلیمی را مطالعه کر دیم و نتایج آن در کتابی با نام "پردیسان" چاپ شده است. من فکر می کنم ما به مطالعه ای (پیمایشی) ملی در مورد الگوهای تاریخی شهری و تیپ-شناسی معماری در مناطق آب و هوایی و فرهنگی مختلف نیاز داریم. دراین مناطق باید محیط و سلامت عمومی را مطالعه کنید چون باهم مرتبط هستند.ضمن اینکه باید مطالعه مردم-شناسی، اقتصادی و اجتماعی هم داشته باشیم و سوم اینکه شکل شهرنشینی و نوع¬شناسی و فرم شناسی معماری دراین مناطق مطالعه شود. من سه پیشنهاد دارم: 1- گذشته خود را در این 6 منطقه به طور همه جانبه بررسی و مطالعه کنیم و باید برنامه کشوری داشته باشیم. 2- از 1329 تا 1391 را مطالعه کنیم تا ببینیم که در مناطق یاد شده چه کارهایی انجام شده است و محاسن و معایب آن را بشناسیم. 3- باید آینده را ببینیم که چه تغییراتی پیش خواهد آمد و چگونه باید برای این تغییرات آماده باشیم و بدرستی پیش بینی کنیم. دولت ها باید این روند ها را اداره کرده و دانشگاه ها مبانی علمی لازم برای این مطالعات را فراهم کنند. |
|
پیام نظام مهندسی/شماره5/سال پانزدهم
آدرس کوتاه این صفحه:
كنفرانس بین المللی با عنوان آینده شهرهای هوشمند، طراحی و هنر
به مناسبت روز جهانی دیزاین ایتالیا؛ انجمن علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره...
ادامه مطلب
|
كنفرانس دیزاین با عنوان در طراحى هيچ چيز تصادفی نيست
به همت دانشکده معماری دانشگاه سوره و انیستیتو اروپایی دیزاین design , و قطب علمی و ف...
ادامه مطلب
|
مراسم رونمایی مجله شارستان با سخنرانی کوروش رفیعی
مراسم رونمایی مجله شارستان ویژه نامه هادی طهرانی در ساختمان جامعه مهندسان مشاور ایرا...
ادامه مطلب
|
ممانعت از تخریب بنای تاریخی در میدان قیام تهران
مدیربافت تاریخی شهرداری تهران از رسانهها، مسوولان شهرداری و دلسوزان میراث فرهنگی...
ادامه مطلب
|
منطقه ۲۲ به یکی از آشفتهترین مناطق شهر تهران بدل شده است
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران، ری و تجریش با تاکید بر لزوم بهرهگ...
ادامه مطلب
|
پالنگان، روستایی با خانههای پلکانی در غرب ایران +عکس
روستای پالنگان یکی از جاذبه های گردشگری استان کردستان است که در ۲۰ کیلومتری شهر کامیار...
ادامه مطلب
|
منع ساخت و ساز در حریم گسلهای تهران
رئیس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از تصویب قانون منع ساخت و ساز در ...
ادامه مطلب
|
رونمایی از کتاب مشارکت شهروندان در برنامه ریزی و توسعه شهری
همایش رونمایی از "کتاب مشارکت شهروندان در برنامه ریزی و توسعه شهری در ایران" روز شنب...
ادامه مطلب
|
اتصال ضعیف عناصر معماری عامل مرگ مردم در زلزه کرمانشاه
عضو هیات علمی دانشگاه کردستان گفت: بیشتر مشکل المان های معماری در ساختمان های مناطق زل...
ادامه مطلب
|
مجموعه خانه خشتی حاج آقا علی در کرمان
خانه خشتی حاج اقا علی در قاسم اباد حاجی در فاصله ۶ کیلومتری رفسنجان و در سال ۱۱۳۶ توسط...
ادامه مطلب
|
دیدگاهها
بسیار استفاده کردم. امیدوارم بتوانیم با الگوبرداری از معماران بزرگیچون استاد اردلان ،میراث داران به حق ایران زمین باشیم.