گسل‌های تهدیدآمیز تهران

گسل‌های تهدیدآمیز تهران شمال تهران دست كم دو خط زلزله خیز دارد. با آنكه بارها خطرات ساخت و ساز در این دو خط از سوی كارشناسان به مدیران شهرداری گوشزد شده است، مدیران همواره از صدور مجوز ساخت و ساز در این منطقه ابراز بی اطلاعی می كنند.

ساخت و ساز در مناطق شمالی تهران و ارتفاعات بالاتر از یك هزار و 800 متر در حال افزایش است و بسیاری از كارشناسان از بالا رفتن تعداد این ساخت و سازها نگرانند. این در حالی است كه بر مبنای قانون ساخت و ساز بالاتر از دو طبقه در منطقه شمیران ممنوع است. اما همچون گذشته مسوولیت چنین اقداماتی از جانب هیچ نهاد و ارگانی پذیرفته نمی شود، حتی در بسیاری مواقع از چنین فعالیت‌هایی ابراز بی‌اطلاعی می‌كنند.
همان طور كه مهندس احمد سعیدنیا نیز می‌گوید: «اینجا هیچ كس، هیچ چیز نمی‌داند! سه كنفرانس برای آقایان ملك‌مدنی، مقیمی، احمدی‌نژاد و قالیباف مدیران شهر تهران برگزار شده و خود من نیز بارها در این كنفرانس‌ها خطرات ساخت و ساز در ارتفاعات تهران را به آنها گوشزد كرده‌ام. اما آنها همیشه ابراز بی‌اطلاعی كرده‌اند و گفته‌اند، نمی‌دانند چه كسانی مجوز این ساخت و سازها را صادر كرده است.»
شمال تهران دست كم دو خط زلزله خیز دارد. یكی گسل مشاء كه از دماوند شروع شده و تا كرج می‌رود و دیگری گسل نیاوران كه تا منطقه اوین ادامه می‌یابد. البته این خطوط در كنار گسل های جزیی‌تر، ساخت و ساز را تا شعاع 500 متری آنها و تا دو طبقه ممنوع كرده است.
هر چند پس از زلزله بم خطر زلزله در تهران به همه گوشزد شد و تا یك ماه پس از این حادثه صفحات روزنامه‌ها پر از خبر، گزارش و مصاحبه درباره خطرات زلزله تهران و آثار و نتایج آن بود، اما هنوز هم كسی آن را دست كم در پایتخت جدی نگرفته است. همان طور كه سعیدنیا هم می‌گوید:‌«از مسوولان و مهندسان ساخت و ساز گرفته تا بنگاه‌های معاملات ملكی و مردم عادی از گسل‌های تهران و خطرات ناشی از فعالیت آنها آگاهی دارند. اما هیچ كس از خرید آپارتمان و برج‌هایی كه روی این گسل‌ها ساخته شده چشم نمی‌پوشند. البته شهرداری هم از ساخت و فروش این واحدهای مسكونی جلوگیری نمی‌كند.»
مناطق الهیه، فرمانیه، قیطریه و ولنجك روی خطوط گسل قرار گرفته‌اند، امتداد شمالی بزرگراه‌های صدر، مدرس و چمران نیز از محل‌های پرخطر محسوب می‌شوند. نكته جالب این است كه با این وجود چنین مناطقی بیش از سایر نقاط در تهران در سال‌های اخیر در معرض ساخت و ساز قرار گرفته‌اند.
به نظر می‌رسد مشكل كمبود قوانین اینجا هم اثر خود را به جا گذاشته است و نبود طرح های تفصیلی مصوب مشكل‌ساز شده است.
اما آیا آماده شدن طرح‌های تفصیلی مناطق شمالی تهران مشكل ساخت و سازهای روی گسل را برطرف خواهد كرد.
شیوا اسدالهی كارشناس ساخت و ساز در این زمینه می‌گوید: «توصیه همیشگی ما به سازندگان این است كه از ساخت بنا در محل گسل‌ها خودداری كنند. هر چند آیین‌نامه‌هایی هم كه تا امروز به آنها استناد می‌شده، چنین ساخت و سازهایی را ممنوع كرده‌اند. اما فكر می‌كنم با طرح‌های تفصیلی مناطق شمالی، قوانین به طور جدی‌تری نقش بازدارنده خود را ایفا كنند.»
اما سعیدنیا خیلی هم به تاثیر قوانین جدید در جلوگیری از این قبیل ساخت و سازها خوشبین نیست. او عنوان می‌كند: «تا زمانی كه شهرداری‌ به درآمدهای ناشی از این تخلفات وابسته است. این ساخت و سازها ادامه خواهد داشت. در واقع این فرمول بسیار ساده‌ای است. همچون اداره راهنمایی و رانندگی كه از راه صدور قبض‌های جریمه كسب درآمد می‌كند، شهرداری هم ابتدا به سازندگان اجازه انجام چنین تخلفاتی را می‌دهد و سپس آنها را جریمه می‌كند. تا از این محل درآمدهای عمده خود را به دست آورد.»
هر چند نبود و یا كمبود قوانین جامع و كامل برای شهرسازی در تهران «قوزبالا قوز» بوده است. اما همان طور كه این كارشناس می‌گوید، حتی اگر قوانین خوب و مناسب هم داشته باشیم. در برابر وابستگی شدید مالی شهرداری‌ها به درآمدهای این محل، كم‌رنگ می شود. تا زمانی كه 80 تا 90 درصد درآمدهای شهرداری به ساخت و ساز و تخلفات ساختمانی وابسته است. ساخت بنا روی خط گسل دور از ذهن نیست.

به اشتراک بگذارید