گامی برای ثبت ملی معماری بومی ایران برداشته شد

غلامحسین معماریان گفت: در همایش شورای عالی سیاست‌گذاری ثبت آثار تاریخی، با ثبت ملی معماری بومی شهرها موافقت شد.

او كه در رشته‌ی معماری مدرك دكتری دارد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به این‌كه پنجمین شورای عالی سیاست‌گذاری ثبت آثار فرهنگی و تاریخی مانند یك كارگاه آموزشی بود كه مباحث خوبی در آن مطرح شد، بیان كرد: در این همایش دو پیشنهاد را ارائه كردیم كه یكی از آن‌ها ثبت معماری بومی در فهرست آثار ملی بود.
 

او در این‌باره توضیح داد: به‌طور معمول، اولویت‌هایی برای ثبت یك آثر تاریخی در نظر گرفته می‌شود كه شأنیت ملی و تاریخی یكی از آن‌ها است؛ اما به‌نظر می‌رسد آثاری كه تاریخی نیستند، ولی معماری بومی دارند، شرایط ثبت در فهرست آثار ملی را ندارد، مانند خانه‌های قدیمی شهر زواره كه همه براساس معیار‌های محلی ساخته‌ شده‌ و از همان آبادی و منطقه ریشه گرفته‌اند، اما تاریخی نیستند و شأن ملی هم ندارند.
 

وی اظهار كرد: خانه‌های دشت گیلان هم از جمله‌ی این نوع معماری هستند كه می‌توانند مورد توجه باشند. در حالی كه اكنون بیشتر این خانه‌ها از بین رفته‌اند. اگر 20 سال پیش چیزی به نام ثبت معماری بومی وجود داشت، بسیاری از آن خانه‌ها حفظ شده بودند. علاوه بر این، آب‌انبار‌های زیادی در شهرهای مختلف وجود دارند كه فقط تعداد شاخصی از آن‌ها ثبت ملی شده‌اند، در حالی كه حدود یك‌هزار آب‌انبار در كشور وجود دارد.
 

معماریان با اشاره به این‌كه بسیاری از خانه‌های روستایی كه در حال تخریب و نابودی هستند نیز به این مجموعه می‌توانند افزود شوند، گفت:‌ اكنون در دنیا اجازه داده نمی‌شود كه در معماری بومی تغییری به‌وجود آید. كشور‌هایی مانند ایتالیا، فرانسه و انگلیس حتا خانه‌های روستایی خود را حفظ می‌كنند، زیرا این‌گونه آثار و بناها به یك فرد متعلق نیستند؛ اما مشكل ما این است كه وقتی موضوع تملك شخصی به میان می‌آید، بر تملك فرهنگی، تاریخی و اجتماعی ارجحیت داده می‌شود.
 

وی در ادامه بیان كرد: نوع دیگری از ارزش‌های تاریخی كه در حال نابودی است و ما متوجه آن نیستیم، بافت‌های تاریخی شهرهاست. با این روند، تا 10 سال دیگر چیزی به نام بافت تاریخی در شهرهای اسلامی ما باقی نمی‌ماند. این درحالی است كه در كشورهای دنیا، فعالیت‌های توسعه‌یی انجام می‌شود، ولی بافت‌های تاریخی را هم حفظ می‌كنند.
 

او بافت تاریخی یزد را كه در فهرست آثار ملی ثبت شده است، نمونه‌ی خوبی از بافت‌های تاریخی كشور دانست كه مسوولان شهری برای حفظ و ثبت آن در فهرست آثار ملی تلاش كرده‌اند و ادامه داد: در چنین مواردی عملكرد مسوولان شهری بسیار مهم است و ما شاهد فعالیت خوب این افراد در یزد هستیم؛ اما مسوولان همین حوزه در شیراز و اصفهان نابود‌كننده‌ی بافت تاریخی هستند، به‌طور مثال تمام بافت صفوی محله‌ی شهشهان در پشت مسجدجامع اصفهان كاملا نابود شده است، در حالی كه 20 سال پیش خانه‌های صفوی زیادی در آنجا بودند.
 

معماریان درباره‌ی پیشنهاد دیگری كه در این همایش مطرح شده است، گفت: این مسأله به مستندسازی زنجیره‌ی آثار تاریخی حاشیه‌ی خلیج فارس مربوط می‌شود تا آثاری كه در مسیر بندرعباس تا بوشهر واقع شده‌اند، برای ایجاد یك پایگاه علمی بررسی و مستندسازی شوند.

• قبلی
• بعدی

به اشتراک بگذارید