نگاهی به مقبره نخستین شهریار ایرانی

عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی دزفول گفت: مقبره یعقوب‌لیث صفاری در دزفول نیازمند نگاهی ملی است.

محمد آذرکیش در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه خوزستان، اظهار کرد: شهرستان دزفول در طول حیات خود همواره کانون تحولات و اتفاقات مهمی بوده است. این نقش تاریخی بعد از اسلام با حضور یعقوب‌لیث صفاری در آن، نقش پررنگ‌تری به خود گرفته است.
 
وی افزود: یعقوب‌لیث در سال 263 هجری قمری از فارس به سوی خوزستان حرکت کرد و جندی‌شاپور را به واسطۀ دارا بودن دژ مستحکم و نیز موقعیت سوق‌الجیشی مناسب ارتباطی با دیگر شهرهای استان به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد و پس از آن به جنگ خلیفه عباسی رفت. وی تلاش‌های بسیاری برای خروج بخش‌هایی از ایران از دست خلیفه عباسی نمود و سرانجام در سال 265 هجری قمری بر اثر بیماری در شهر جندی‌شاپور دزفول درگذشت.
 
او در خصوص مقبره نخستین شهریار ایرانی، گفت: بقعه یعقوب‌لیث صفاری نخستین شهریار ایرانی در 10 کیلومتری شرق شهر در جاده دزفول - شوشتر در روستای اسلام‌آباد و در نزدیکی محوطه باستانی جندی‌شاپور واقع شده است. یعقوب‌لیث صفاری زبان پارسی را نخستین بار پس از ورود اسلام به ایران دوباره به عنوان زبان رسمی ایران اعلام کرد.
 
آذرکیش اظهار کرد: بنای مقبره یعقوب‌لیث یک چهار طاقی با گنبدی مخروطی در دوره سلجوقی ساخته شده و در دوره‌های تاریخی اخیر به تدریج الحاقاتی به بنا افزوده شده است. ایوان بزرگ شمالی بقعه وی مربوط به دوره تیموری است. گنبد اصلی بقعه به صورت دو پوسته گسسته بوده و فرم گنبد الهام گرفته از شکل تنه نخل است. این نوع گنبدها از خصوصیات معماری بناهای مذهبی خوزستان است.
 
وی اضافه کرد: ضریح بقعه از قطعات فولادی و چوب ساخته شده است و از دست ساخته‌های دوره قاجاریه می‌باشد. در ایوان جنوبی بنا دو قطعه سنگ آسیاب که بر روی آن‌ها کتیبه‌ای به خط کوفی نوشته شده در محوطه باستانی جندی‌شاپور نصب شده است. این بنای با شکوه به دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی به شماره 2550 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و یکی از جاذبه‌های ارزشمند ملی تاریخی دزفول و خوزستان به شمار می‌رود.
 
این دوستدار میراث فرهنگی دزفول گفت: به خاطر وجود آرامگاه نخستین شهریار ایرانی در شهرستان دزفول مجسمه این سردار نامی ایرانی در سال 1356 در میدانی با همین نام بر فراز پایه‌ای 10 متری از بتی در ورودی شهر به سمت آرامگاه ایشان در شهر جندی‌شاپور نصب گردید. بعد از انقلاب اسلامی نام این میدان به فتح‌المبین تغییر نام پیدا کرد و مجسمه یعقوب‌لیث به همت شهرداری دزفول در سال 1372 مجددا در ورودی شهر نصب گردید که همچنان در جای خود باقی مانده است. این مجسمه اثر کم نظیر استاد و پدرمجسمه‌سازی ایران استاد ابولحسن‌خان صدیقی است که نمونه دیگر این مجسمه در زادگاه یعقوب در زابل نصب شده است.
 
او ادامه داد: یعقوب‌لیث صفاری اولین شهریار ایرانی بعد از حمله اعراب به ایران بود که زبان فارسی را زبان رسمی ایران اعلام کرد و هویت ایرانی را دوباره در کشور جاری ساخت. قیام و حکومت یعقوب‌لیث هر چند کوتاه اما تاثیر بسزایی در تاریخ این سرزمین و احیای کشور ایران داشته است و به همین دلیل ارزش بسیاری برای معرفی دارد.
 
وی ادامه داد: با توجه به محوطه وسیع اطراف مقبره و سابقه تاریخی این شهریار پر افتخار، توجه ویژه به این بقعه و معرفی صحیح در کنار توسعه زیرساخت‌های گردشگری به عنوان یکی از نمادها و افتخارات ملی می‌تواند نقش مهمی در توسعه گردشگری شمال خوزستان و به خصوص شهرستان دزفول ایفا نماید. با این همه تاکنون در حدی که شایسته نام بلند این سردار ایرانی است به آن توجه نشده است.
 
آذرکیش یادآور شد: از همین روی شایسته است ضمن تعریف پروژه‌ای ملی از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور توجه خاصی به معرفی این منطقه با همکاری رسانه ملی به عنوان یکی از تاثیرگذارترین بخش‌ها در تاریخ ایران بعد از اسلام و به عنوان نماد و اسطوره‌ای ملی از مقاومت و ایستادگی در برابر متجاوزان و حفظ مرزها و هویت این مرز و بوم صورت گیرد.

• بعدی

به اشتراک بگذارید