مطالعه تاثیر فرهنگ در فرآیند توسعه پایدار شهری

 مهندس الناز مرادی

کارشناس ارشد مدیریت و برنامه ریزی شهری

رشد کنونی شهرها عمدتاً به بهای ناپایداری دیگر نواحی و سکونتگاه ها است. ویژگی های جوامع شهری امروز سبب ناپایداری انسان ها و محیط زیست (محیط طبیعی و محیط مصنوع) گردیده است.

 مشکلی که امروز در پیش روی برنامه ریزان شهری قرار دارد، چگونگی اعمال سیاست ها و برنامه های پایدار شهری و ترسیم جلوه های این پایداری در شهرهاست. نیل به چنین شرایطی، نیازمند جهت دادن به هدف ها و برنامه های اجرایی، اصلاح وضعیت ساختارها و مدیریت های مرتبط در امور شهرهاست.

پایداری شهری، یک برنامه پیشرفت اجتماعی است که می کوشد نیازهای ساکنان شهرها را بشناسد، از منابع طبیعی حفاظت کند و منابع اقتصادی و اجتماعی حاصل از آن را در کلیه سطوح شهری تعمیم دهد.
فرهنگ به عنوان نیروی مستقل و موثر در شکل گیری رفتار، افکار و اخلاق مردم در جریان کنش ها و واکنش های اجتماعی و ساختارهای ارتباطی شان عمل می کند. از این جهت نقش آن در جنبه های مختلف توسعه پایدار شهری غیرقابل انکار است که در این تحقیق سعی شده است این تأثیرات تبیین گردد.
در سال 1980 برای نخستین بار نام توسعه پایدار در گزارش سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی (IUCN) آمد. این سازمان در گزارش خود با نام استراتژی حفظ منابع طبیعی این واژه را برای توصیف وضعیتی به کار برد که توسعه نه تنها برای طبیعت مضر نیست، بلکه به یاری آن هم می‌آید.
پایداری می‌تواند چهار جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی.
پیش از این تاریخ در سال 1972 در استکهلم سوئد کنفرانس محیط زیست انسانی سازمان ملل متحد برپا شد که دستاورد آن صدور اعلامیه ی استکهلم بود؛دستاوردی که شاید بتوان آن را سرآغاز رسمی و جدی پرداختن به رابطه ی انسان با محیط دانست.
20 سال بعد دومین کنفرانس در سال 1992 در ریودوژانیرو برگزار شد؛این کنفرانس که "محیط زیست و توسعه" نام داشت، بیانیه ای صادر کرد که منشور زمین نام گرفت و همچنین به تصویب اسناد منشور 21 پرداخت. این منشور با 27 اصل،مبنای رفتار مردم جهان نسبت به محیط زیست و توسعه است.
در این منشور،انسان محور توسعه شناخته شده است؛انسانی که در جهان امروز با نابسامانیهای اقتصادی- اجتماعی بسیار روبروست.فقر مهمترین نابسامانی انسان است و تا زمانی که سطح فقر در جهان کاهش نیابد،به جرات می توان گفت که تحقق هدفهای توسعه ی پایدار دشوار است.
محور همه ی برنامه ها باید انسان باشد و نیازهای مشروع وی؛نیازهایی که بتواند خلاقیت های او را در جهت تکامل،هدفدار و نظام مند کند.
حرکت های جهانی از کنفرانس استکهلم آغاز شد و در آن مسائلی چون شهر سالم،توسعه کالبدی سریع،تخریب سرزمین،گسترش و افزایش شهرها و ... به میان آمد.در واقع این کنفرانس عرصه تحولات فکری تازه در برخورد با مسائل زیست محیطی بود.
در گزارش توسعه ی انسانی در سال 1994 هم بر ضرورت دستیابی به امنیت و صلح و نیز توسعه ی پایدار تاکید بسیار شده است.
توسعه پایدار شهری:
توسعه ی شهری به عنوان یك مفهوم فضایی را می توان به معنی تغییرات در كاربری زمین و سطوح تراكم، جهت رفع نیازهای ساكنان شهر در زمینه ی مسكن، حمل و نقل، اوقات فراغت و غذا و غیره تعریف كرد. چنین توسعه ای زمانی پایدار خواهد بود كه در طول زمان، از نظر زیست محیطی قابل سكونت و زندگی از نظر اقتصادی بادوام و از نظر اجتماعی، شهری همبسته داشته باشیم.
یکپارچه سازی سرمایه های اجتماع محلی
توسعه پایدار، مشتمل بر رشد و توسعه موزون اقتصاد، محیط زیست و جامعه انسانی و فرهنگ، وظیفه پیچیده ای است و حصول به آن اهمیت نهادهای دولتی را به واسطه در اختیار داشتن قدرت های قانونی و وظیفه صیانت از آنچه  را که متعلق به عموم است، مورد تاکید قرار می دهد. (حسینی،1390) نهادهای دولتی باید به عنوان وسیله ایجاد هماهنگی و تعادل بین نیروهای مختلف باشند و خود نیز قدرتی را در حد معقول از منظر توسعه پایدار شهر، دست بگیرند. سکونتگاه های انسانی موفق، نیازمند چیزی فراتر از برنامه هستند. برخی از موارد مورد انتظار مردم از برنامه ها، با احتمال بیشتر از طریق حکمروایی و قانون دموکراتیک کسب می گردد.(2001،Hopkins). بنابراین اگرچه فرایند دموکراتیک در تهیه طرح ها ممکن است زمان بر باشد، اما نهادهای تصمیم گیری باید به مردم اعتماد کنند.(2011،Varol et al)

به اشتراک بگذارید