مرمت ساباط قجری «عطار»

مدیرعامل سازمان نوسازی و به‌سازی شهرداری دزفول از مرمت ساباط قاجاری عطار در بافت کهن دزفول خبر داد.

عبدالحسین پوررکنی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خوزستان اظهار كرد: این ساباط تاریخی در محله پیرنظر از محله‌های قدیمی بافت کهن دزفول با داشتن 18 متر طول، 2 متر و 60 سانتی‌متر عرض و 5 متر ارتفاع یکی از زیباترین آثار به‌جا مانده از عهد قاجاریه به‌ شمار می‌رود.
 

وی افزود: این بنا همانند بسیاری از ساباط‌های بافت کهن دزفول دارای تمامی ویژگی‌های معماری نظیر عمق، طاق، هواکش (دریزه) و آرایه‌های آجری است که نقش هواکش در بخش انتهایی آن به‌ دلیل ایجاد کوران هوا و تهویه طبیعی جریان هوای سرد و گرم به هنگام فصل تابستان بسیار حایز اهمیت است. به‌ هم تنیدگی، ایجاد سایه، کوران هوا و وجود فضایی آرام و به دور از دغدغه وسایل نقلیه از عوامل تاثیرگذار این ساباط در محله پیرنظر است.
 

مدیر عامل سازمان نوسازی و به‌سازی شهرداری دزفول خاطرنشان کرد: سازمان نوسازی و بهسازی با هماهنگی و نظارت سازمان میراث فرهنگی بخشی از بنادر را در سال 82 در چند مرحله مورد مرمت و حفاظت قرار داد. این بنادر در اثر عدم نگه‌داری و تهدید از طرف عوامل مخرب نظیر رطوبت، فرسودگی مصالح، ترک خوردگی و... برای ساکنان محله ایجاد خطر می‌كرد، لذا سازمان نوسازی و به‌سازی با حمایت شهرداری و نظارت دفتر فنی و مهندسی در سال جاری به مدت 45 روز پس از آسیب‌شناسی و شناخت عوامل تخریب با نظارت سازمان میراث فرهنگی نسبت به علاج بخشی از این ساباط اقدام كرد.
 

او خاطرنشان کرد: از اهم فعالیت‌های اجرایی در خصوص مرمت این بنای با ارزش می‌توان از تعویض تاسیسات فرسوده آب‌رسانی قدیمی به منظور دفع خطر و رطوبت، برداشت الحاقات اضافی نظیر آسفالت کف‌گذر و حذف سیمان‌های بدنه، استحکام بخشی جرزهای باربر و ترمیم کول‌ها وطاق‌ها، ساماندهی شبکه برق‌رسانی ازطریق اداره برق و تامین سیستم روشنایی ساباط، دوخت و دوز بخشی از بدنه و تقویت بین طاق‌ها، بندکشی بدنه و سقف، نماسازی، مرمت دریزه(هواکش) و کف‌پوش‌گذاری کف ساباط با نوع آجر 20 در 20 نام برد.
 

پوررکنی، در خصوص هزینه به‌سازی این بنا که از محل اعتبارات استانی تامین شده است، گفت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بافت کهن دزفول به دلیل داشتن اقلیم گرم و خشک، در بعضی از كوچه‌ها و گذرهای سرپوشیده آن وجود بناهایی است كه به آن‌ها "ساباط" گفته می‌شود. هدف از طراحی و اجرای ساباط این است كه انسان گرمازده را دمی در زیر سایه خود از تابش خورشید در امان نگه دارد.
 

وی یادآور شد: نحوه استقرار ساباط‌‌‌ها به گونه‌ای است كه انسان پیاده در مسیر حركت خود در یك توالی مناسب در فضای سایه قرار می‌گیرد. در خیلی از ساباط‌ها ورودی چند خانه مجتمع شده است كه از نظر افزایش حس همسایگی و همبستگی محله‌ای حایز اهمیت است.
 

مدیر عامل سازمان نوسازی و به‌سازی شهرداری دزفول توضیح داد: معمولا سقف ساباط‌ها به صورت گنبدی شکل بوده و پشت بام آن مورد استفاده واحدهای هم‌جوار نیز قرار می‌گرفته که در برخی از آن‌ها به صورت اتاقی مشرف به كوچه جلوه‌گر می‌شود. هم‌چنین در برخی از كوچه‌های بن‌بست ساباط اجرا می‌شده كه این گونه فضاها را "دربند" می‌نامیدند و در مجموع در افزایش امنیت ساكنان كوچه و سایه‌اندازی برای استراحت و آسایش عابران بسیار مناسب بوده است.

به اشتراک بگذارید