مدرسه هدایت نهبندان نمونه‌ ای از معماری دوره پهلوی

رئیس میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری نهبندان گفت: مدرسه هدایت نهبندان نمونه‌ای از معماری دوره پهلوی و میراثی ماندگار برای این شهرستان و آیندگان محسوب می‌شود.

 

حسین شبانی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در نهبندان اظهار داشت: نهبندان دارای قدمت و پیشینه غنی فرهنگی، تاریخی، اجتماعی و سیاسی است.

 

وی افزود: نهبندان آثار باستانی و میراث فرهنگی متعددی را به‌عنوان گنجینه گران‌بهای گذشتگان در دل خویش جای داده است.

 

رئیس میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری نهبندان تصریح کرد: مدرسه هدایت نهبندان نمونه و نمادی از معماری دوره پهلوی و مبین ویژگی‌های معماری این دوره است که با پایان یافتن دوره صفویه و با روی کار آمدن دوره قاجاریه کم کم نفوذ اروپاییان به ایران آغاز شد که تاثیر این نفوذ در تمامی شئون فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و حتی هنری ایران مشاهده می‌شود.

 

شبانی ادامه داد: تأثیرپذیری از الگوهای معماری غربی و اروپایی نیز یکی از این تأثیرپذیری‌ها است که به وضوح مشاهده شده و البته در دوره قاجار معماری اروپایی به طور کامل بر معماری ایرانی تسلط نمی‌یابد و هنوز بسیاری از ویژگی‌ها و شاخص‌های معماری ایرانی در بناهای این دوره به چشم می‌خورد، اما با آغاز دوره پهلوی تقریبا نابودی بسیاری از اصالت‌های معماری ایران مشاهده می‌شود.

 

وی یادآور شد: معماری ایرانی با شاخص‌ها و مؤلفه‌های خاص و منحصربه‌فرد خویش هماهنگی و انطباق کامل با ویژگی‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی، اقلیمی و جغرافیایی ایرانیان دارد که عمده‌ترین این ویژگی‌ها درون‌گرایی معماری ایرانی است که تقریبا در تمامی بناهای ساخته شده با معماری ایرانی دیده می‌شود.

 

رئیس میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری نهبندان یادآور شد: مدرسه هدایت به‌عنوان بنایی که در دوره پهلوی ساخته شده (سال 1307 هجری شمسی) بسیاری از این ویژگی‌ها را از دست داده است.

 

شبانی گفت: این بنا تک ساختمانی ساخته شده و مهمترین شاخص‌ این بنا اصل قرینه‌سازی در آن است به نحوی که با ایجاد یک محور (با جهت شمال شرقی،جنوب غربی) عناصر معماری به صورت قرینه در دو طرف این محور ایجاد شده است.

 

وی ادامه داد: این بنا در دو ضلع شمال شرقی و جنوب غربی دارای دو ایوان ستون‌دار است که هر کدام از این ایوان‌ها با چهار ستون چهار ضلعی به داخل بنا امتداد پیدا می‌کنند.

 

رئیس میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری نهبندان تصریح کرد: فضای داخلی این بنا شامل یک دالان سراسری و شش اتاق است همچنین دالانی که در امتداد محور بنا قرار دارد، در دو سر به ایوان‌ها و در دو ضلع خود به اتاق‌ها راه می‌یابد و در هر ضلع از دالان سه اتاق قرار دارد که به وسیله طاق و تویزه پوشیده شده است.

 

شبانی گفت: هر اتاق دارای چهار تویزه است که حدفاصل این تویزه‌ها به صورت ضربی پوشیده شده است اما دالان دارای پوشش گهواره‌ای شکل است.

 

وی اضافه کرد: هر کدام از اتاق‌ها به وسیله دو پنجره به محوطه بیرون مشرف می‌شوند همچنین دسترسی به پشت‌بام بنا از طریق یک رشته پلکان که در ایوان ضلع شمال شرقی قرار دارد، امکان‌پذیر می‌شود.

 

رئیس میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری نهبندان تصریح کرد: مصالح به کار رفته در ساخت این بنا خشت خام، آجر(برای نما) و کاهگل، گچ و چوب (برای درب ها و پنجره‌ها) است.

 

شبانی ادامه داد: در این بنا تزئین عمده و قابل توجهی به چشم نمی‌خورد و تنها قاب‌های آجری در حاشیه فوقانی دیوارها، نمای آجری ایوان‌ها و قاب‌های دور پنجره‌ها را می‌توان نوعی تزئین در این بنا به حساب آورد.

 

*مسجد عاشوراخانه نهبندان یکی دیگر آثار تاریخی این شهرستان است

 

وی گفت: بنای تاریخی مسجد عاشوراخانه در خیابان قائمشهر نهبندان و در فاصله کمی از قلعه تاریخی نهبندان قرار دارد.

 

رئیس میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری نهبندان افزود: این بنا شامل یک شبستان ستون‌دار و دارای چهار ستون قطور چهارضلعی بود که در ضلع شمال با برداشتن دیوار، شبستان آن را توسعه دادند و دو ستون دیگر را به آن اضافه کردند همچنین پوشش شبستان به صورت گنبدی و چهار ترک است.

 

*یکی دیگر از آثار تاریخی و مذهبی نهبندان قدمگاه حضرت ابوالفضل(ع) است

 

شبانی اذعان داشت: در 80 کیلومتری شرق نهبندان بنایی وجود دارد که به اعتقاد اهالی قدمگاه حضرت ابوالفضل(ع) است.

 

وی گفت: این بنا شامل ورودی، صحن و گنبدخانه است از ویژگی‌ و شاخص‌های مهم این زیارتگاه نقشی است که در اعتقادات و باورهای دینی مردم منطقه دارد.

 

*مسجد طارق نهبندان از دیگر آثار تاریخی این شهرستان محسوب می‌شود

 

رئیس میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری نهبندان تصریح کرد: مسجد تاریخی طارق در 40 کیلومتری شمال نهبندان در روستایی به نام طارق واقع شده است.

 

شبانی گفت: این مسجد شامل شبستان ستون‌داری است که حدفاصل ستون‌ها با طاق جناغی و سپس حدفاصل طاق‌ها نیز با پوشش گنبدی به صورت چهار ترک پوشیده شده است.

 

وی یادآور شد: این مسجد دارای سنگ لوحی است که تاریخ ساخت بنا (1096 هـ.ق) بر روی آن حک شده است.

 

• قبلی
• بعدی