
درباره قدیمی ترین مسجد ایران اختلاف نظر وجود دارد. برخی مسجد «تاریخانه دامغان» را قدیمی ترین مسجد ایران می دانند که متعلق به قرن دوم هجری است. اما مرحوم محمدکریم پیرنیا، معمار و محقق و مورخ معماری که از قضا روزی در مسیر بافق به یزد مسیرش به روستایی به نام «فهرج» در ۲۵ کیلومتری یزد می افتد؛ چشمش به مناره ای گِلی می افتد و کنجکاو می شود که این مسجد را ببیند و درباره آن تحقیق کند. مسجدی ساده و بی پیرایه و بنا شده از خشت و گل بدون گنبد و با یک مناره (به سبک مساجد اهل سنت) که به شکلی عجیب دست نخورده باقی مانده بود.
این محقق ایرانی از نشانه های معماری ساسانی نهفته در معماری این مسجد حدس می زند که قدمت آن باید متعلق به صدر اسلام باشد. پیرنیا اصرار دارد که علائمی در این مسجد وجود دارد که نسبت به مسجد تاریخانه دامغان به معماری ساسانی نزدیک تر است. اما هر دو مسجد شباهت های زیادی به یکدیگر دارند.
مسأله ای که نظر پیرنیا را تقویت می کند وقوع حادثه ای در صدر اسلام در این منطقه یعنی فهرج است. در زمان خلیفه دوم و پس از شکست یزدگرد ساسانی از لشگریان مسلمان، خلیفه دوم عده ای را به فرماندهی «هویط ابن هانی»، خواهرزاده حضرت علی(ع) مأمور می کند برای دستگیری یزدگرد که این افراد راهی طبس می شوند و زمانی که یزدگرد توسط آسیابانی کشته شد در طبس نیز عده ای از آنان شهید می شوند که مقبره آنان در طبس امروز زیارتگاه است.
باقیمانده آنان به این منطقه فهرج می رسند و اهالی زرتشتی این منطقه را دعوت به پذیرش اسلام یا پرداخت جزیه می کنند اما برخی زرتشتیان با یهودیان روستاهای دیگر متحد می شوند و شبانه بر مسلمانان هجوم می برند و آنان را قتل عام می کنند که از جمله شهدای این واقعه در صدر اسلام، هویط ابن هانی، عبدالله سلام، عبدالله ابن رواحه و عبدالله ابن تمیمی هستند و مقبره هویط ابن هانی نیز امروز در این منطقه مبدل به زیارتگاهی بزرگ و زیبا شده است.
نقل شده است که زنان و دختران سپاه اسلام برای اینکه به دست قاتلان شوهران و پدران و برادران خود نیفتند خود را به درون چاهی انداختند که به چاه چهل دختر معروف است. جالب اینکه نام چهل دختر در مکان های مختلفی از ایران و حتی افغانستان امروزی وجود دارد و داستان های مشابهی از آن وجود دارد که بیشتر آن را شبیه اسطوره ها می کند تا واقعیت!
به هر حال بعد از واقعه شهدای فهرج خلیفه دوم لشگر مجهزتری به این منطقه گسیل می دارد و مردم آن منطقه تسلیم می شوند. به هر رو اگر مسجد فهرج به این واقعه ارتباطی داشته باشد متعلق به قرن اول هجری است و از مسجد تاریخانه دامغان که مربوط به اواسط قرن دوم است، بیشتر از صد سال قدیمی تر است!
آدرس کوتاه این صفحه:
كنفرانس بین المللی با عنوان آینده شهرهای هوشمند، طراحی و هنر
به مناسبت روز جهانی دیزاین ایتالیا؛ انجمن علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره...
ادامه مطلب
|
كنفرانس دیزاین با عنوان در طراحى هيچ چيز تصادفی نيست
به همت دانشکده معماری دانشگاه سوره و انیستیتو اروپایی دیزاین design , و قطب علمی و ف...
ادامه مطلب
|
مراسم رونمایی مجله شارستان با سخنرانی کوروش رفیعی
مراسم رونمایی مجله شارستان ویژه نامه هادی طهرانی در ساختمان جامعه مهندسان مشاور ایرا...
ادامه مطلب
|
ممانعت از تخریب بنای تاریخی در میدان قیام تهران
مدیربافت تاریخی شهرداری تهران از رسانهها، مسوولان شهرداری و دلسوزان میراث فرهنگی...
ادامه مطلب
|
منطقه ۲۲ به یکی از آشفتهترین مناطق شهر تهران بدل شده است
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران، ری و تجریش با تاکید بر لزوم بهرهگ...
ادامه مطلب
|
پالنگان، روستایی با خانههای پلکانی در غرب ایران +عکس
روستای پالنگان یکی از جاذبه های گردشگری استان کردستان است که در ۲۰ کیلومتری شهر کامیار...
ادامه مطلب
|
منع ساخت و ساز در حریم گسلهای تهران
رئیس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از تصویب قانون منع ساخت و ساز در ...
ادامه مطلب
|
رونمایی از کتاب مشارکت شهروندان در برنامه ریزی و توسعه شهری
همایش رونمایی از "کتاب مشارکت شهروندان در برنامه ریزی و توسعه شهری در ایران" روز شنب...
ادامه مطلب
|
اتصال ضعیف عناصر معماری عامل مرگ مردم در زلزه کرمانشاه
عضو هیات علمی دانشگاه کردستان گفت: بیشتر مشکل المان های معماری در ساختمان های مناطق زل...
ادامه مطلب
|
مجموعه خانه خشتی حاج آقا علی در کرمان
خانه خشتی حاج اقا علی در قاسم اباد حاجی در فاصله ۶ کیلومتری رفسنجان و در سال ۱۱۳۶ توسط...
ادامه مطلب
|