عمارت ملك التجار- سنندج +عکس

شیرین حسامی- خبرنگار واحد کردستان جامعه آنلاین معماران ایران -بعد از حركت از میدان اصلی شهر سنندج (میدان انقلاب) و ورود به خیابان امام خمینی(ره) در جانب راست خیابان، نرسیده به كوچه یمین لشكر و عمارت آصف در كوچه بن بست (محل اداره اصناف) بنایی با سر ستونهای آجری و سقف شیروانی توجه ناظر در حال حركت از پیاده رو را به سمت خود جلب می كند كه در حال حاضر درب آهنی دو لته كوچكی جنب اداره اصناف نمای بیرونی مشرف به معبر را تشكیل می دهد.

پس از منظر پایه ها و طاق نمای جداره بیرونی بجا مانده مشاهده می شود، كه در گذشته نه چندان دور سر درب ارزشمند  عمارت ملك التجار در آنجا وجود داشته است كه عكس های قدیمی  بنا نیز دلیلی بر اثبات این این ادعا می باشد كه متأسفانه به دلایلی تخریب شده است كه می بایست بر اساس شواهد و مدارك موجود، مطالعات و طراحی لازم صورت گرفته و نسبت به بازسازی آن اقدامات لازم انجام شود.

پس از ورود به حیاط  وسیع مركزی خانه،  بازشوها و روزنهای متعدد مشرف به حیاط نظر هر بیننده ای را به خود جلب می كند كه از قسمتهای جالب توجه آن، همانا ایوان رفیع ضلع اصلی با دو ستون آجری و اتاق های هفت دری و سه دری اشكوب همكف و فوقانی به صورت تیپ مشرف به ایوان با كتیبه های گره چینی شده چوبی می باشد، كه در نوع خود در شهر سنندج بی نظیر و نمونه مشابه و همسان آن وجود ندارد.  ذوق و سلیقه خالق آن در استفاده هنری از فضاهای باز و نیم بسته و چگونگی ارتباط بصری هر بیننده ای  را به حیرت وتحسین در می آورد.

از دیگر قسمتهای جالب توجه بنا می توان به قسمت زیر زمین ضلع اصلی (شمالی) یا همان سرداب اشاره كرد كه سازه سقف آن از نوع طاق و گنبد بوده و به واسطه حوض و فواره آن سابقاً فضای مطبوعی را برای استراحت و نشستن در تابستان برای اهالی منزل فراهم می نموده كه در حال حاضر آب جاری بنا قطع گردیده است.

ضلع غربی بنا نیز در دو طبقه و از سلسله اتاق های سه دری و پنج دری بصورت تیپ و دو دهلیز ورودی به فضاها تشكیل شده كه روكشی از نمای خفته راسته آجری بر سازه خشتی و چوبی بنا كشیده شده است.  سازه سنگین بنا به واسطه احداث بازشوها با قوس غالباً نیم دایره ای و طاقچه های درونی دیوارها، تا حدود زیادی تقلیل یافته است، كه بر دوام و ماندگاری و استحكام سازه ای بنا بی تاثیر نبوده است. نمونه های بجا مانده از نازك كاری داخلی بعضی از فضاها نشان می دهد كه سابقاً قاب چوبی ساده سقف تخته ای، تیرهای چوبی را تحت پوشش خود داشته است كه با توجه به نوع اتصالات آویز آن از سقف با تیر چوبی، همچون یك سقف كاذب عمل نموده و با ایجاد یك فضای خالی مابین خود و سقف اصلی، همانند یك سقف دو جداره تبادل حرارتی با محیط بیرون را به حداقل ممكن كاهش داده است .

ضلع جنوبی كه در حال حاضر قسمتی از آن به واسطه تخریب سر درب ورودی از بین رفته است از یك فضای اصلی اتاق هفت دری در یك طبقه و دهلیز ورودی با اتاق فوقانی آن تشكیل شده است، كه از ویژگی آن ایجاد فضای باز محصور در اشكوب فوقانی است  كه خصوصیات فضاهای باز و بسته طبقات فوقانی مساجد بومی شهر سنندج را به یاد می آورد، كه با قاب آجری با نما سازی آجری 20*20 از نوع موسوم به كلاغ پر مزین گشته است. این بنا در حال حاضر توسط اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تملك گردیده است كه در سالیان گذشته مورد مرمت اضطراری قرار گرفته و هم اکنون  مقرر گردیده، که با انجام مطالعات کارشناسی، فاز عملیات اجرایی مرمت تكمیلی و در نتیجه احیا و اعطاء كاربری در جهت اعتلای هویت گذشته بنا، در دستور كار و اولویت این اداره کل قرار داده شود. 

• قبلی
• بعدی

به اشتراک بگذارید