شهر تاریخی «بلقیس» اسفراین؛ از بزرگترین سازه‌های خشتی در ایران

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌شمالی گفت: شهر تاریخی بلقیس اسفراین یکی از بزرگترین سازه‌های خشتی در ایران پس از ارگ بم و قلعه ایرج (گبری) ورامین است.

علی اکبر وحدتی در گفت وگو با خبرگزاری ایسنا، با اشاره به اینکه ارگ یا قلعه بلقیس که در منابع به آن نارین قلعه هم نام داده‌اند، افزود: برجسته‌ترین اثر این بنای تاریخی محوطه‌ای است كه 29 برج در اندازه‌های مختلف گرداگرد آن تعبیه شده و از هر سو با خندق احاطه شده است.
 

به گفته وی مصالح اصلی به کار رفته در ساخت قلعه گل چینه است که در بخش‌های مختلف از خشت، آجر و چوب بیشتر استفاده شده است.
 

وحدتی ادامه داد:12 ورودی آن در گوشه شمال‌غربی با یک پیشامدگی به داخل شارستان مشخص است که در طرفین آن دو برج قرار دارد که تمامی برج‌ها در اثر فرسایش نابود شده و فقط در پشت بعضی برج‌ها آثاری از پشتیبان‌های نگهدارنده دیده می‌شود.
 

وی اظهاركرد: فضای داخلی قلعه با حفاری‌های قاچاق به کلی مضطرب شده و فقط از این ارگ بزرگ که زمانی دارای سه طبقه فضای معماری بوده تنها یک پوسته گلی باقی مانده است.
 

این مقام مسوول بیان کرد: با توجه به شواهد ارگ بلقیس، برخلاف برخی قلعه‌ها بر روی سطح هموار دشت ایجاد شده و در اطراف آن خندقی را ایجاد کرده‌اند.
 

وی توضیح داد: اولین دوره استقرار در ارگ به بعد از حمله مغول به این شهر برمی‌گردد و بعد از این زمان دوبار در ارگ فعالیت‌های مرمتی و ساخت و ساز در پیکره آن دیده می‌شود، ارگ آخرین بار توسط افغان‌ها به تصرف درآمد و به طور کامل تخریب شد، اما با این وجود خانواده‌هایی به طور مستقل تا اواخر قاجار در این مکان زندگی می‌کرده‌اند.
 

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌شمالی با بیان اینکه در محدوده حصار شهر آثاری از قبیل بقعه شیخ‌آذری شاعر قرن نهم در زمان شاهرخ تیموری مشاهده می‌شود، بیان کرد: این بنا با توجه به اینکه سازه‌ای با مقاومت بسیار کم بوده و بخش‌های زیادی از آن بر اثر گذشت زمان به وسیله عوامل طبیعی تخریب شده، اما مهمترین عامل تخریب این بنا که آن را می‌توان بخش انتهای قبرستان شهربلقیس به حساب آورد.
 

وی راسته بازار در بخش میانی شهر و باروی شهر را از دیگر قسمت‌های این شهر ذکر کرد.
 

وحدتی تصریح کرد: محل معروف این شهر تپه «منار» است که با توجه به نوشته‌های مورخین، جغرافی نویسان و نیز کاوش‌های باستان‌شناختی احتمالا محل مسجد و دارلاماره اسفراین در دوره بعد از مغول بوده که بخش‌هایی از آن مورد کاوش قرار گرفته است.
 

وی تأکید کرد: علاوه بر آن دوبنای مهم دیگر که خارج از حصار این شهر هستند و می‌توان آنها را داخل در فعالیت‌های شهر بلقیس قرار داد بنای کاروانسرای تیموری در بخش غربی شهر و متصل به آن است و دیگری مجموعه‌ای از یخدان‌ها متعلق به دوره صفویه به صورت دست کند است که هر دو در حاشیه روستای جوشقان قرار دارند.

• قبلی
• بعدی

به اشتراک بگذارید