سرنوشت آق قلا در ابهام + عکس

حدود شش ماه است که پل تاریخی آق قلا به حالت نیم مخروبه همچنان محل تردد است. شیوه اجرایی در مرمت این بنا خود به محلی برای منازعه کارشناسان مرمت و باستان شناسان استان تبدیل شده است. پل تاریخی آق قلا در انتظار رای شورای فنی اداره میراث فرهنگی و گردشگری ایستاده است. تاریخ تشکیل این جلسه نامعلوم است و سرنوشت این پل همچنان در هاله‌ای از ابهام به سر می برد.

خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه میراث فرهنگی- در طی شش ماه گذشته پل آق قلا همچنان در همان وضعیت سابق باقی مانده است و اهالی آق قلا نگران شرایط فعلی و آینده مجهول پل هستند. برای عبور و مرور از روی پل توسط سازمان میراث فرهنگی استان پل موقت چوبی روی داربست فلزی بنا شده است. با وجود دو پل جدید ساخت در بالا دست و پایین دست بنای مذکور تعدادی از مردم همچنان از این پل چوبی به ظاهر نه چندان مستحکم استفاده می کنند.
 
«جبرئیل نوکنده»، باستان‌شناس و مسئول ساماندهی پل آق قلا در گفت و گو با chn گفت: «در کاوش‌های ما دو دهانه جدید کشف شد، به دلیل خطر تهدید طغیان رودخانه ما طرح مرمت و بازسازی دو دهانه جدید را در دست داریم. اجرای این طرح علاوه بر در اختیار داشتن بودجه کافی مشروط به تصویب رسیدن طرح در شورای فنی سازمان است».

این پل تاریخی با پایه هایی متعلق به دوره سلجوقی و تکمیل شده در دوره صفوی یکی از منحصر ترین بناهای موجود در شمال ایران است. فروردین 91 طغیان رودخانه آق قلا موجب سستی پایه های سلجوقی پل آق قلا شد و در پایه ها ترک هایی را ایجاد کرد و منجر به گمانه ها و ورود به مسئله مرمت و حفاظت این پل از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شد و عملیات برداشت آجر ها از بنه ساره پل آغاز و پس از آن متوقف شد.
 
برخی از کارشناسان مرمت حتی درون ساختار اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری با بازسازی بنا مخالفت شدید می کنند و آن را مخالف  مبانی و قوانین مرمتی می دانند. اما نوکنده خطر طغیان رودخانه را دلیل اصلی ضرورت بازسازی دهانه های کشف شده می داند.

نوکنده اما دلیل اصلی آسیب های پل را مرمت های ناشیانه پیشین دانست و گفت:« مردم هم فراموش نکنند که نباید تحقیق، مطالعه و انجام کار اصولی و علمی را فدای احساسات کرد. این که مردم اق قلا این پل را بخشی از هویت خود فرض می کنند بسیار درست و قابل احترام است اما باید به خاطر داشت که مرمت های غیر علمی و نادرست امروز دامن‌گیر پل آق قلا شده است. برای انجام پروژه مهمی چون پل تاریخی آق قلا که در حقیقت در کل شمال ایرن شاخصه های منحصر به فردی دارد نیاز مند مطالعه همه جانبه ای هستیم.»
 
«رحیم ایران شاهی»، کارشناس مرمت در خصوص چگونگی مرمت پل ها در ایران و بحث های پیرامون پل تاریخی آق قلا به chn گفت:« مبانی مرمتی و قوانین بین الملی تا جایی اجازه باز سازی آن هم بدون سند و مردک معتبر نمی‌دهد که خطری بنا را تهدید نکند. باید دید مسئله تهدید سیلاب و حجم آب زیر گذر پل تا چه حدی است. باز سازی دهانه های جدید سی و سه پل اصفهان را هم از خطر تخریب نجات داد»

ایران‌شاهی معتقد است:« برای این دست بازسازی‌ها باید در مورد بنا تحلیل سازه ای دقیق انجام شود. در مرمت پل دختر میانه، در پیش از انقلاب در اثر انفجار بخش میانی آن کاملا از بین رفته بود، عدم تحلیل دقیق از سازه و رمت غیر اصولی در ادامه مشکلاتی را بعد از مدتی به نمایش گذاشت، اما در صورت بودن اسناد و مدارک کافی، دقت در مطالعه و تحلیل صحیح بازسازی دهانه هایی که پایه هایشان در گمانه ها کشف شده می تواند پل را از خطرات و تهدیدهایی مانند سیلاب ها و طغیان ها نجات دهد.»
 
اما همچنان برخی از کارشناسان مرمت بنا در گلستان معتقدند اطلاعات و شواهد کافی برای بازسازی بنا در دست نیست. شهروندان آق قلایی اما بی خبر تمامی بحث های تخصصی و درون سازمانی در اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان در انتظار تعمیر بدنه نیمه مخروبه این یادمان تاریخی شهرشان هستند.

نوکنده از شهروندان آق قلا اعتماد به کارشناسان و صبر را خواستار شد و گفت: آق قلا در تاریخ میراث فرهنگی ایران با پل خارق العاده اش شناخته شده است. من و گروه همراهم امیدواریم که این پل را به سامان دهی برسانیم به شکلی که مانند نگینی در شهر و منطقه بدرخشد. نباید برای مرمت عجله کرد. من مردم را دعوت به صبر و اعتماد می کنم تا ما هم بتوانیم با خیال آسوده مطالعه بر روی سازه را انجام دهیم. اما مسئله بودجه را نباید دست کم گرفت. ما برای انجام عمیات های مطالعاتی و پس از آن مرمتی نیازمند بودجه مصوب کافی هستیم که امیدواریم به زودی تخصیص داده شود. با توجه به آنچه که در کاوش ها به ان رسیدیم و آن کشف دهانه های جدید پل بود بهتر است 5 سال دیگر پل مرمت شده ای داشته باشیم تا اینکه بار دیگر شاهد کارهای غیر علمی باشیم»

پل تاریخی آق قلا بنایی به یادگار مانده از عهد صفوی بیش از شش ماه است که به دلیل نبود بودجه کافی و بحث ها و منازعات پیرامون چگونگی مرمت آن به حالت نیمه مخروبه مانده است. برداشت آجر و سنگ از سازه بنا که به دلیل آغاز عملیات کاوش انجام شد منتج به کشف بخش کوچکی از پایه های دو دهانه دیگر پل شد. کاوش ها که به دلیل انجام مطالعات پیرامونی برای مرمت آسیب هایی که طغیان رودخانه را مهم ترین عامل آن می دانستند شروع شد، امروز خود به دلیلی برای نگرانی شهروندان آق قلایی و حامیان میراث فرهنگی در شمال ایران بدل شده. با این وجود به نظر می رسد دودلی ها و تردید ها همچنان در میان اعضای اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان در کنار مشکل همیشگی نبود بودجه مانع از ترمیم این شاخصه تاریخی شهر آق قلا می شود.

• قبلی
• بعدی

به اشتراک بگذارید