بی متولی بودن مساجد در قانون

رییس دبیرخانه ستاد پشتیبانی و هماهنگی امور مساجد كشور با اشاره به تعدد متولی اداره امور مساجد گفت: بالغ بر 20 نهاد و سازمان مدعی هستند كه در حوزه مسجد مسوولیت دارند و خودشان را متولی می‌دانند، در حالی كه قانون هیچ نهاد و سازمانی را متولی امور مساجد معرفی نكرده است.

به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد غلامی با اشاره به وجود حدود 60 هزار مسجد در شهرها و روستاها و تقریبا به همین مقدار كمبود و كسری مسجد در سراسر كشور گفت: در چند سال اخیر حركت‌هایی در حوزه نهضت مسجدسازی آغاز شده اما بیشتر در حوزه بازسازی و مرمت اقداماتی انجام شده است.
 

وی درباره فلسفه تشكیل ستاد پشتیبانی و هماهنگی امور مساجد كشور اظهار كرد: بالغ بر 20 نهاد و سازمان مدعی هستند در مسجد مسوولیت دارند و خودشان را در این حوزه متولی می‌دانند در حالی كه قانون هیچ نهاد و سازمانی را متولی امور مساجد معرفی نكرده است. امور مساجد را متولی، ملجا یا مركز خاصی پیگیری نمی‌كند به جز در تهران كه مركز رسیدگی به امور مساجد متولی شناخته می‌شود.
 

غلامی ادامه داد: در تاریخ 30/ 8/ 83 شورای فرهنگ عمومی كشور با شورای عالی انقلاب فرهنگی كشور مكاتبه كرد و این مورد را منعكس و تقاضای صدور آیین‌نامه‌ای برای ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌هایی كه خود را متولی می‌دانند، مطرح كرد. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در تاریخ 22/ 10/ 83 در جلسه 553 خود آیین‌نامه ستاد پشتیبانی و هماهنگی امور مساجد كشور را تصویب كرد. پس از آن نیز مسئولیت اجرای آیین‌نامه پس از تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 11/11/ 83 طی نامه‌ای از سوی رییس‌جمهور وقت به سازمان اوقاف ابلاغ شد.
 

وی ادامه داد: برقراری ارتباط مناسب میان دستگاه، سازمان‌ها و نهادها برای پشتیبانی از مساجد به منظور افزایش سطح بهره‌وری و كارآیی مساجد در ایفای نقش واقعی آن در راستای گسترش و تعمیق فرهنگ دینی و اعتلای فرهنگ عمومی یكی از اهدافی است كه در آیین نامه ستاد به آن اشاره شده است.
 

وی برنامه‌ریزی به منظور جذب حمایت وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی برای افزایش مشاركت در رفع مشكلات مساجد و هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای وظایف دستگاه‌های ذیربط را از دیگر اهدافی دانست كه در آیین‌نامه ستاد آمده است.
 

رییس دبیرخانه ستاد پشتیبانی و هماهنگی امور مساجد كشور در معرفی اعضای این ستاد گفت: چهار دستگاه از وزارتخانه‌ها، چهار سازمان و پنج نهاد و مركز اعضای ستاد را تشكیل می‌دهند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت كشور، وزارت راه و شهرسازی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان صدا و سیما و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، مركز رسیدگی به امور مساجد، شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منكر، نیروی مقاومت بسیج، شهرداری تهران و سه نفر از ائمه جماعات صاحب‌نظر در مسایل فرهنگی بنا به پیشنهاد سازمان تبلیغات از اعضای این ستاد هستند.
 

غلامی پیرامون نحوه انتخاب رییس و دبیر ستاد توضیح داد: بر اساس آیین‌نامه، رییس ستاد بنا به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی از میان اعضا و برای مدت 2 سال و با حكم رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب می‌شود. همچنین نمایندگان تام‌الاختیار دستگاه‌های عضو در ستاد بنا به پیشنهاد رییس دستگاه و با حكم رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی برای چهار سال منصوب می‌شوند.
 

وی افزود: در سال 83 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با حكم رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی به مدت 2 سال به عنوان رییس ستاد انتخاب شد و پس از آن نیز تا امروز حكم ریاست ستاد برای وی تمدید شده است.
 

وی با اشاره به این‌كه «بر حسب مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی دبیر ستاد، رییس سازمان اوقاف و امور خیریه كشور معرفی شده است» بیان كرد: دبیرخانه این ستاد در این سازمان مستقر است و مسوول دبیرخانه از سوی دبیر ستاد انتخاب و معرفی می‌شود.
 

وی تصریح كرد: از دیگر وظایف ستاد می‌توان به ارایه پیشنهادهای راهبردی و برنامه‌ریزی مناسب به منظور رفع مشكلات اساسی مساجد در مكان‌یابی، ساخت‌ و ساز، توسعه و تعمیر و نوسازی، بهداشت و تجهیز امكانات و فناوری‌های روز از طریق تدوین طرح‌ها، لوایح، آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های اجرایی و ارایه آن به مراجع ذی‌ربط اشاره كرد.
 

تلاش برای تثبیت موقعیت حقوقی مساجد، متولیان، هیات امنا، ائمه جماعات، خادمان و دست‌اندركاران امور مساجد، تدوین راهكارهای مناسب برای بهسازی و نگهداری مساجد، تدوین روش‌های جذب امكانات و تسهیلات از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادها به منظور پشتیبانی از مساجد و پاسخگویی به نیازهای موجود از دیگر وظایفی است به گفته حجت‌الاسلام غلامی برای ستاد تعریف شده است.
 

وی از تشكیل جلساتی به شكل ماهانه در ستاد خبر داد و گفت: تاكنون 56 جلسه از بدو آغاز كار این ستاد تشكیل شده و مصوبات خوبی هم در پی داشته است. این ستاد چهار كارگروه فرهنگی، عمران، حقوق و نیروی انسانی نیز دارد كه بخشی از مصوبات مربوط به حوزه داخلی كارگروه‌ها است.
 

معاون بقاع و امور متبركه سازمان اوقاف و امور خیریه، بیمه خادمان، مسایل مربوط به هیات امنای مساجد، مواردی مربوط به نحوه ساخت و ساز مساجد و نحوه معماری را از جمله مصوبات این ستاد طی سال‌های اخیر برشمرد و طرح آمایش مساجد را از جمله طرح‌های در دست بررسی ستاد عنوان كرد.
 

وی با بیان این‌كه «بر اساس مصوبات ستاد تاكنون 27 هزار خادم در سراسر كشور به همراه افراد تحت تكفل آن‌ها تحت پوشش بیمه قرار گرفتند» گفت: خادمان علاوه بر استفاده از دفترچه بیمه درمانی در سن 60 سالگی از بیمه بازنشستگی بهره‌مند می‌شوند.
 

غلامی افزود: خادمان مرد تا 50 سال و خادمان زن تا 45 سال پس از تأیید سازمان اوقاف مبنی بر خدمت مداوم در مسجد می‌توانند در زمره بیمه‌شدگان قرار گیرند.
 

معاون بقاع و اماكن متبركه سازمان اوقاف گفت: بر اساس مصوبه ستاد مسوول صدور احكام هیات امنای مساجد در سراسر كشور غیر از استان تهران سازمان اوقاف و امور خیریه است و امام جماعت، اعضای هیات امنا را به سازمان اوقاف پیشنهاد می‌دهد تا سازمان پس از بررسی و احراز شرایط احكام آن‌ها را صادر كند، البته این مصوبه به جز استان تهران است. انتخاب هیات امنای مساجد استان تهران بر عهده مركز رسیدگی به امور مساجد است.
 

وی در پاسخ به این پرسش كه چرا مسوولیت صدور احكام هیات امنا به سازمان اوقاف واگذار شده است؟ گفت: در قانون مسوولیت اجرایی موقوفات فاقد تولیت و مجهول‌التولیه با سازمان اوقاف است. همچنین بر اساس نظر مراجع تقلید و استفتاء از دفتر مقام معظم رهبری، مساجد، حسینیه‌ها و تكایا موقوفه هستند و بر اساس بند یك قانون اوقاف مصوب مجلس شورای اسلامی، سازمان اوقاف باید در اداره این امور وارد شود، البته منظور امور مربوط به فیزیك و سخت‌افزاری مساجد است.
 

غلامی ادامه داد: قانون‌گذار در ماده پنج قانون اوقاف پیش‌بینی كرده كه آنجا كه اداره امور آن به اوقاف واگذار نشده، سازمان اوقاف برای اداره آنها می‌تواند از میان اشخاص متدین معروف به امانت‌داری امین یا امنا انتخاب كند. به استناد این بند قانونی اوقاف از نظر قانون‌گذار موظف است مساجد، حسینیه‌ها و تكایا را به عنوان موقوفه اداره كند. آنجا كه تعداد مساجد فراوان است و اوقاف نمی‌تواند در اداره آنها مستقیم وارد شود می‌تواند بر اساس اذن قانون‌گذار از اشخاص متدین امین انتخاب كند تا بر اساس حكمی كه برای آنها صادر می‌شود بتواند در موارد سخت‌افزاری نقش خود را به عنوان هیات امنا ایفا كنند.
 

وی صدور پروانه ساخت و ساز مساجد، حسینیه‌ها و تكایا را منوط به صدور مجوز ساخت و ساز از سازمان اوقاف دانست و اظهار كرد: این طرح حدود یك سال است كه در ستاد پشتیبانی از امور مساجد كشور تصویب شده است.
 

وی از طراحی هشت طرح تیپی برای ساخت مساجد در این ستاد خبر داد و درباره مصوبات این ستاد درباره نحوه معماری مساجد گفت: سازمان اوقاف هشت طرح تیپی برای ساخت مسجد تعریف و آن را ابلاغ كرده است و هر كس قصد ساخت مسجد داشته باشد باید مسجد را بر اساس یكی از طرح‌های ارایه‌شده، بسازد؛ البته جای اصلاح وجود دارد اما سازندگان باید كلیت الگوها را رعایت كنند.
 

وی طرح آمایش مساجد را یكی از طرح‌هایی دانست كه آخرین مراحل تصویب را در ستاد سپری می‌كند و اظهار كرد: هر منطقه‌ای كه به آن آبادی اطلاق می‌شود اعم از شهر یا روستا باید یك مسجد با بار مبنایی 50 متر مربع داشته باشد. همچنین 48 سانتی‌متر در طول یك متر سرانه مسجد برای یك نفر تعیین شده است كه این مقدار به بار مبنا اضافه می‌شود.
 

وی متوسط سرانه فعلی مساجد را 35 سانتیمتر در یك متر برای هر نفر دانست كه باید به 53 سانتی‌متر در طول تغییر كند. در این طرح آمده كه فاصله هر مسجد با مسجد دیگر هم باید به ازای هر 200 خانوار یا هزار نفر جمعیت یا هزار متر فاصله باشد.
 

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل سازان اوقاف و امور خیریه، غلامی ادمه داد: در حال حاضر متوسط زیربنای مسجد در كل كشور در شهرها 415 متر و در روستاها 236 متر است، اما حالت مطلوب آن 530 متر به ازای هر هزار نفر جمعیت است كه این متراژ شبستان، آبدارخانه، سرویس بهداشتی و وضوخانه، كفش‌كنی را دربر می‌گیرد.

• قبلی
• بعدی