بافت قدیم دزفول نیازمند نگاهی ملی و فرامنطقه‌ای است

بافت تاریخی دزفول یکی از معدود بافت‌های تاریخی ارزشمند کشور محسوب‌ می‌شود که با وجود همه تغییرات فرهنگی در نحوه معیشت، زندگی و معماری شهرها هنوز هم به دلیل اصالت و ریشه‌دار بودن ارزش‌هایش تا حدود زیادی هویت خود را حفظ کرده است.

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ بافت تاریخی دزفول یکی از معدود بافت‌های تاریخی ارزشمند کشور محسوب‌ می‌شود که با وجود همه تغییرات فرهنگی در نحوه معیشت، زندگی و معماری شهرها هنوز هم به دلیل اصالت و ریشه‌دار بودن ارزش‌هایش تا حدود زیادی هویت خود را حفظ کرده است. با این‌حال فعالان و کارشناسان میراث‌فرهنگی معتقدند که ارتقای زندگی با حفظ میراث‌فرهنگی در بافت قدیم دزفول نیازمند نگاهی ملی و فرامنطقه‌ای است.
 
«محمد آذرکیش» فعال میراث فرهنگی در اینباره به خبرگزاری میراث‌فرهنگی می‌گوید: در طی سال‌های اخیر با گسترش تحقیقات و مطالعات، بیش از گذشته ارزش‌های این بافت تاریخی مشخص شده است. به‌طوری که از اقدامات ارزشمند در معرفی بافت دزفول می‌توان به انتشار کتاب دزفول شهر آجر و کتاب ارزش‌های پایدار در معماری ایران، راه اندازی دفتر نمایندگی کمیسیون ملی یونسکو در دزفول، انجام پروژه‌های مطالعاتی و بررسی و شناسایی بافت قدیم توسط سازمان میراث فرهنگی و سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول، نگارش مقالات متعدد و پایان نامه‌های زیادی در این خصوص اشاره کرد که در بالا رفتن سطح نگرش و آگاهی‌ها مؤثر بوده است.
 
اما به‌گفته آذرکیش، در کنار این روند پژوهشی و مطالعاتی، میراث فرهنگی خوزستان و سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول کوشیده‌اند تا با توجه به قدمت و فرسودگی‌ها و نیاز مبرم به مرمت آن، بخش‌هایی از بافت قدیم نظیر ساباط‌ها، گذرها، حمام‌ها و خانه‌های تاریخی را بازسازی کنند اما با وجود بهبود نسبی وضعیت این بافت، همچنان پاسخگوی کل نیاز این بافت ارزشمند نبوده است.
 
از جمله بناهای مرمت شده می توان به خانه‌های تاریخی چون تیزنو، سوزنگر، شهید عراقی، سید صدر، اسماعیلی، گلچین، نیلساز، فیروزی و ...  حمام‌های کرناسیون و شاه رکن‌الدین‌، ساباط‌های زرنگار، بیدل، مجدیان، سیلانی، مقدمیان، غفوری، کاروان، زرشناس، کپش، لامی، باقلیون، صوبیون،سمندر و مرمت راسته آهنگران و ورودی بازار قدیم، ورودی بازار خراطان، مرکز محله شاه رکن‌الدین، گذر معزی، گذر ملاحاجی، مسجد جامع دزفول و بخش‌های دیگری اشاره کرد که باز هم پاسخگوی نیاز بافت ارزشمند دزفول نیست.
 
هم‌اکنون در محدوده 240 هکتاری بافت تاریخی دزفول، بیش از 113 اثر ثبت شده ملی شامل مساجد، حمام‌ها، خانه‌ها و گذرهای تاریخی وجود دارند که رسیدگی به همه این آثار ارزشمند که دارای قرن‌ها هویت اصیل معماری سنتی و ایرانی است، نیازمند نگاهی ملی و فرامنطقه‌ای به بافت قدیم این شهر به عنوان یکی از سرمایه‌های غنی معماری، تاریخی و فرهنگی کشور است.
 
آذرکیش ادامه می‌دهد، این بافت با وجود برخورداری از پتانسیل های بالای گردشگری و فرهنگی نیازمند بهبود مشکلاتی و مسایلی چون بهبود روشنایی معابر، مرمت بدنه‌های آسیب دیده، آموزش نیروهای متخصص و اطلاع‌رسانی و آموزش ساکنان بافت برای حفاظت جدی‌تر، بهبود وضعیت فاضلاب و نظارت بیشتر بر ساخت و سازها در بافت، در کنار توجه ویژه به آثار ثبت شده ملی در سطح آن است که توجهی فرا استانی و کلان را می‌طلبد.
 
اقداماتی که تاکنون صورت گرفته، سبب شده بافت تاریخی دزفول، همچنان به حیات خود ادامه دهد. با این حال، به هیچ وجه جوابگوی نیازها و مسائل گوناگون آن نیست و به نظر می‌رسد حفاظت از این میراث گران قدر، نگاه همه جانبه مسؤولان را می‌طلبد تا در مرمت و احیای آن را در قالب پروژه‌ای ملی، تعریف نمایند، چرا که پژوهشگران و صاحب نظران بر این باوراند که فقط نگاهی ملی به بافت تاریخی دزفول می‌تواند چاره‌ مشکلات فعلی و برنامه‌ریزی استفاده از ظرفیت های آن در آینده باشد.
 
بافت تاریخی این شهراز 28 محله تشکیل شده که هر محله با دارا بودن ویژگی‌های خاص خود، دوره تاریخی و سایر خصوصیات منحصر به فرد، در صورت توجه بیشتر می‌تواند پتانسیلی قوی و مناسب جهت بازدید گردشگران داخلی و خارجی و رونق گردشگری شمال خوزستان در کنار شهرهای تاریخی چون شوش و شوشتر باشد که سه ضلع مثلث طلایی گردشگری این منطقه را تشکیل می دهند. معماری و شهرسازی خاص بافت قدیم دزفول و آجرکاری ویژه آن با نام "خوون چینی" سبب شده که دزفول را شهر آجر یا موزه آجری ایران نامیده شود.

• قبلی
• بعدی

به اشتراک بگذارید