اتمام مرمت پل تاریخی گاومیشان، اوج معماری ساسانی

با پایان یافتن مرمت پل "گاومیشان" واقع در شهرستان دره شهر استان ایلام ، یکی از قدیمی ترین پل های تاریخی کشور متعلق به دوران ساسانی در انتظار گردشگران است.

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از بزرگ ‌ترین، قدیمی‌ترین و مشهورترین پلهای تاریخی غرب کشور پل گاومیشان است.
 
این پل روی رود سیمره، پس از تلاقی رود کشکان و در جاده دره شهر، بعد از روستای بابا خوارزم قرار گرفته است.

امروزه تمام رود سیمره از بستر میان دو پایه پل عبور می‌کند که طاق آن نیز شکسته است ولی سایر چشمه‌های پل سالم مانده‌اند.
 
بستر رود سیمره هشت متر پایین‌تر از کف چشمه‌های پل قرار دارد که طی چند قرن به وجود آمده است.
 
نزدیک به 200 سال پیش، این پل را والی پشتکوه مرمت کرده بود و راهی که از این مسیر می‌گذشته یکی از شاخه‌های فرعی بوده که از راه شوش ـ همدان جدا می‌شد.
 
 پل گاو میشان در روزگار گذشته ارتباط منطقه ایلام با سایر نقاط کشور را تامین می‌کرده است و برای تجسم بزرگی و عظمت این بنا که حدود 1500سال پیش ساخته شده کافی است تا عنوان شود طول این پل 168 متر و عرض گذرگاه آن 8.20 متر است.
 
در حال حاضر شش چشمه نسبتا سالم از آن باقی مانده است. بزرگ‌ترین چشمه طاق این پل حدود 32.70 متر عرض داشته است. در ساخت این بنا از مصالح قلوه سنگ، آجر، بلوک‌های سنگی و ملاط گچ نیم‌کوب استفاده شده است.
 
این پل در دوره ساسانیان و در روزگار پیش از اسلام ساخته شده و در دوره‌های صفوی و قاجار مورد مرمت و استفاده قرار گرفته است.
 
در قسمت جنوب پل اتاق‌ها و فضاهای طاقداری تعبیه شده بود که گذرگاه پل از روی آن عبور می‌کرد. مقطع پایه ستون‌های پل بیضی است که برای تسهیل در عبور جریان آب است

نکته هوشمندانه در ساخت این پل، استقرار پایه‌ها روی بستر صخره‌ای طرفین رودخانه است که تماس این پایه‌ها را با فشار آب و رطوبت ناشی از آن به حداقل رسانده است.
 
علاوه بر موارد ذکر شده، در زیر گذرگاه پل، یک فضای مسقف با قوس و طاق‌هایی طراحی شده به وجود آمده است.
 
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان دره‌شهر گفت: پل گاومیشان با ‏سازه‌های اولیه خود، سنگ‌نما شده است.
 
رحیم تقیان افزود: پل تاریخی "گاومیشان" واقع در شهرستان دره شهر یکی از قدیمی ترین پلهای تاریخی کشور متعلق به دوران ساسانی است که بخشی از تاریخ کهن این شهرستان را نمایان می کند.

وی عنوان کرد: مورخان در مطالعه تاریخ کهن شهرستان دره شهر، این شهرستان را اولین شهر دوران ساسانیان نامیده اند.
 
وی ادامه داد: این شهرستان با آثار تاریخی متعدد مانند ماداکتو، آتشکده های تاریخی متعدد، پل گاومیشان و آثار تاریخی دیگر یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی کشور محسوب می شود.
 
این مسئول افزود: کار سنگ نمای دیواره شرقی بدنه ‏پل گاومیشان با اعتباری بالغ بر 400 میلیون ریال که با استفاده از سازه‌های اولیه خود پل شروع ‏شده است با هدف ایجاد مجدد چهره اولیه این اثر باستانی صورت می‌گیرد.
 
‏وی با اشاره به اختصاص 500 میلیون ریال اعتبار از محل بودجه ملی سازمان میراث فرهنگی، ‏گردشگری وصنایع دستی در پروژه مرمت پل گاومیشان، اضافه کرد: در پروژه مرمت پل ‏گاومیشان که در آن مصالح سنتی به کار خواهد رفت در مجموع بدنه و دیوار شرقی پل ‏بازسازی شده است.
 
به گفته تقیان پل گاومیشان که در سال 1377در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، یکی از ‏دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان ایلام به حساب می‌آید.

مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان دره‌شهر همچنین گفت: با هدف ‏آشنا ساختن گردشگران با دیرینگی پل گاومیشان تابلوی شناسه این اثر باستانی در فاصله مناسبی ‏از آن در معرض دید عموم قرار گرفته است.
 
وی تأکید کرد: این تابلو شناسه  و در واقع بیانگر ماهیت و هویت این اثر باستانی است و در آن ‏شناسنامه پل گاومیشان براساس یافته‌های تاریخی حکاکی شده است، به همین خاطر هر ‏گردشگری با مطالعه آن می‌تواند اطلس اولیه پل را در ذهن خود تداعی کند.
 

اثر تاریخی پل گاومیشان به عنوان یک اثر شاخص و اولویت‌دار دارای ظرفیت های مطلوبی برای ثبت در فهرست جهانی است.

به اشتراک بگذارید